Çocuklara Kitap Okumayı Sevdirmenin Yolları

Çocukların gelişimi için, beslenme ve korunma gibi temel ihtiyaçların yanında ilgi, dil eğitimi ve keşif fırsatlarının da bu süreçteki rolü büyüktür. Kitap okumak çocuğa tüm bu fırsatları yaratırken, çocukların dil becerisini geliştirir, onları duygusal ve ruhsal açıdan geliştirir. Çocuklar kitaplar sayesinde düşünmeyi ve etrafında olan şeyleri sorgulamayı öğrenir. Çocuğa küçüklüğünden itibaren kitap okumak, büyüdüğünde de bu alışkanlığın devam etmesini sağlar.

Kitabın hikâyesi çocuğa farklı yaşam biçimlerini gösterir ve hayatı sorgulatır. Kitabın çizimleri çocuğun hayal gücünü ve görsel becerilerini geliştirir.

Bebeklerinize Ne Tür Kitaplar Okumalısınız?

Kitap seçerken bebeğinizin zihinsel gelişimini destekleyici görsel, işitsel ve dokunsal duyuları harekete geçirebilen kitapları tercih edin. Kitap okurken uygun mimik ve ses tonu değişiklikleri ile de bebeğin daha fazla ilgisini çekebilirsiniz. Kitap seçerken aşağıdaki faktörlere dikkat edebilirsiniz.

• Büyük resimlerin olduğu
• Renkli
• Kısa cümleli
• Soyut değil, somut ifadeler içeren kitaplardır.
• Başlangıçta kalın yapraklı, insan yüzü içeren kitapları tercih edin.

Çocuklarınıza bu alışkanlığı kazandırmak için;

• Belirli aralıklarla kitapçıları ziyaret edin ve okumak istediği kitapları kendisinin seçmesine izin verin.
• Çocuğunuzla beraber kitap okuyun.
• Çocuğunuzun okumadığı zamanlarda siz okumaya devam ederek ona rol model olun. Evde birçok noktaya kitap ve dergiler yerleştirin ve çocukların sizi sık sık elinizde kitaplarla görmesini sağlayın.
• Çocuklarınıza kitap ile ilgili fikirlerini sorun.
• Kitapları tekrar tekrar okuyun
• Kitap okumayı eğlenceli hale getirin, hangi yaşta olursa olsun günde 30-60 dk kadar sesli olarak kitap okuyun. Ses tonunuzu değiştirip çocuğunuzun hikayeyi daha fazla hissetmesini sağlayın. Rutin bir şekilde her gün sesli kitap okunan çocukların okul döneminde daha başarılı oldukları ve IQ skorlarında anlamlı artış olduğunu gösteren çalışmalar vardır. 6 aylıkken kitap okunmaya başlanan bebeklerin okul başarısının daha fazla olduğu görülmüştür.
• Bebeğinize kitap okurken fiziksel ve düşünsel olarak başka işle ilgilenmeyin (örneğin ocaktaki yemeği düşünmeyin, çalan telefona cevap vermeyin, diğer çocuklarınız dikkatinizi dağıtmasın).
• Kitap okumak için bebeğinizin aç olmadığı, uykusunu aldığı, altının temiz ve rahat olduğu bir zamanı seçin.
• Bebeğinizin ‘’daha fazla’’ ve ‘’yeter’’ işaretlerini, diğer bir deyişle sıkılıp sıkılmadığını takip edin.

Konuşmasının geciktiği düşünülen çocuğun dil gelişimi için öneriler

• Çocuğunuzu konuşmaya zorlamayın; bunun bir yararı yoktur ve moral bozucu olur.
• Çocuğunuza yüksek sesle kitap okuyun.
• Basit bir dil kullanın. Çocuğunuzun söylediklerini genişleterek konuşun. Örneğin çocuğunuz suyu işaret ediyorsa, siz ‘’sen su istiyorsun’’ deyin.
• Çocuğunuz ile çok konuşun. Doğduğu andan itibaren onunla konuşun, şarkılar söyleyin. Günlük işlerinizi yaparken yüksek ses ile ona ne yaptığınızı anlatın. Örneğin; ‘’Bak, odanı temizliyorum çünkü çok kirlenmiş, kiri sen de görebiliyor musun?’’
• Çocuğunuza çok soru sorun. Örneğin; ‘’Bu nedir? Bunu nereye koyalım?’’
• Çocuğunuz ne zaman konuşursa ona yanıt verin. En ufak mırıldanmayı bile ödüllendirmek önemlidir.
• Konuşmalarınıza mimiklerinizi de ekleyerek onları daha anlaşılır hale getirin.
• Onun dilbilgisi hatalarını eleştirmeyin.
• Çocuğunuzu dil gelişimi biraz daha iyi olan bir arkadaş grubu içine sokun.
• Televizyon seyretme süresini kısıtlayın (2 yaşından önce hiç izlemesin) ve daha çok radyo dinletin.