Çocuklarda Kabızlık Ve Tedavisi

Bebek ve çocuklarda kabızlık en sık görülen sağlık sorunlarının başında gelmektedir ve çok fazla şikâyete neden olmaktadır. Yakın bir zamanda ishal konusunu detaylı incelemiştik. Bu yazıda da yine çok fazla sorun yaşadığınız bir konu olan kabızlığı işleyeceğim. Normal dışkı sıklığı bebek ve süt çocuklarında ortalama günde 4’tür. Yumuşak ve şekilsiz olmak koşulu ile haftada 1 defaya kadar dışkılama ilk 1 yaşta normal kabul edilebilir. 4 yaş ve üzeri ise günde 3 ile haftada 3 kez arasında değişir.

Öncelikle kabızlık tanısının konulması için çocuğun haftada üçten daha az sayıda dışkılaması, çocuğun her 4 dışkılamadan birinde ağrı çekmesi veya aşırı miktarda ıkınması, her 4 dışkılamadan birinde dışkının sert ve parça parça şeklinde olması, iç çamaşırının kirlenmesi ile birlikte kalın bağırsağın son kısmında sürekli dışkının bulunması gerekir. Çocuklarda tuvalet eğitimi sürecinde yanlış uygulamalar nedeni ile tuvalet eğitimini ret edip inatlaşarak kabızlık gelişebilmektedir. Bu bağlamda tuvalet eğitimi çok hassas bir süreçtir. Çocuklar tam olarak hazır olmadan tuvalet eğitimine zorlanmamalıdır. Okula başlama döneminde de çocuklarda kabızlık gelişebilir.

Önemli bir konu da kabızlığın bir tanı değil bir belirti olmasıdır. Altta yatan sebep bulunursa o doğrultuda tedavi gerçekleştirilmelidir. Başka bir neden bulunmayan fonksiyonel kabızlıkla başa çıkabilmek için çocuğun normal bir şekilde tuvalete çıkabilmesini sağlamak, ağrıyı önlemek ve bir bağırsak düzeni oluşturmak önemlidir. Bu amaçla şurup, ağrı kesici krem ve fitil ya da lavman olmak üzere farklı tedavi yöntemlerinden yararlanmaktayız. İlk birkaç günde kullanılan fitil veya lavmanın amacı, başlangıçta çocuğu konforlu bir şekilde unuttuğu tuvalete gitme hissine yeniden alıştırmaktır. Fitil veya lavman duruma göre 5-10 gün kullanılır ve sonra kesilir. Alışkanlık yapmaz, aksine tedavi aksatıldığı zaman kabızlık alışkanlık haline gelmiş olur. Kabızlık tedavisinde kullanılan şurup da önerilen dozlarda kullanıldığı takdirde güvenlidir.

Peki Kabızlığa Ne İyi Gelir?

• İlk olarak çocuğunuzun Beslenmesine dikkat edin. Kabızlık tedavisinde tek başına ilaçlar yeterli gelmez. Bol lifli gıdalarla beslemek son derece önemlidir. Beyaz ekmek yerinetam tahıllı ekmek, pirinç pilavı yerine bulgur pilavı, inek sütü yerine probiyotik içeren kefir, yoğurt ya da ayran tercih edilmelidir, yoğurtların evde mayalanması sırasında, probiyotik takviyesi ile yoğurttaki yararlı bakteri sayısını arttırabilirsiniz. Her yemeğin yanına salata, her gün 2-3 porsiyon meyve ve sebze tüketmesi sağlanmalıdır. Özellikle erik, armut, kayısı ve incir içerdikleri bol lif sayesinde dışkı kıvamını yumuşatır. Kuru meyveler ve bu meyvelerden hazırlanmış gıdalar tüketilmelidir. Bunun dışında fermente lahana turşusu veya sebze karışımları da yüksek probiyotik içeriği sayesinde kabızlık şikâyeti yaşayanlarda etkili olmaktadır. Asitli meşrubatlar, kahve ve siyah çay gibi içecekler çocuklara verilmemelidir. Aşırı süt içen çocuklarda kabızlık gelişebileceği unutulmamalıdır. Pirinç ununun, yüksek oranda tüketimi kabızlığı tetikleyebilir, dikkatli olunmalıdır.
• Düzenli bir dışkılama alışkanlığı edinmesi için, Her gün aynı saatte tuvalete gitmesini sağlayın.Her yemekten 30 dk sonra çocuğunuza tuvalete gitmesini söyleyin. “Kakam yok.” Dese bile 10-15 dakika kadar tuvalette oturmasını sağlayın. Bu sırada oyun oynayabilirsiniz. Bu sürenin sonunda kalkmasına müsaade edin. Otururken ayaklarının havada kalmamasına özen gösterin. Ya yaşına uygun bir lazımlık tercih edin ya da klozetin altına ona uygun bir tabure koyun. Karın kaslarını kasarken ayaklarından güç almaya ihtiyacı olacak. Bu egzersizde amaç; yemek sonrası dışkılamayı sağlayan gastrokolik refleksi yakalamasını sağlamaktır.
• Ağrılı dışkılaması olan çocuklara Oturma banyosu yaptırın.Popodaki çatlaklar için günde 2 defa 10’ar dakika ılık suya oturtulabilir.Kaka yapacağı zaman bacaklarını çaprazlayarak terleyen, koltuk arkasına saklanan, ağlayan birçocuğunuz varsa; hele ki kakasını kaçırmaya başladıysa psikolojik nedenleri düşünmeden öncehemen çocuk doktorunuza başvurmanızı tavsiye ediyorum.




Konu bebekler olduğunda kabızlık çok daha önemlidir.

Tıpkı yetişkin ve çocuklar gibi bebeklerde de kabızlık sorunu görülebilmektedir. Bebeklerde kabızlık nedenleri birden fazla olabildiği için bebeği çok iyi gözlemlemek gerekmektedir. Bebeklerde kabız olma sebepleri arasında bağırsakta olan yapısal ve anatomik sorunlar, genetik bağırsak yavaşlığı, fazla süt tüketimi, psikolojik faktörler, bebeğin sürekli katı besinler yemesi yer alabilmektedir. Bebeğin kabız olup olmadığını anlamak için tuvalet alışkanlıkları takip edilmelidir. Her gün büyük tuvaletini yapan bebek 2-3 günde bir yapmaya başladıysa, tuvaletini yaparken ağlıyorsa, huzursuz oluyorsa ve sert dışkılıyorsa kabızlık durumundan söz edilebilir. Dışkılama esnasında kan görülüyorsa hiç vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. ‘’Bebeklerde kabızlığa ne iyi gelir?’’ sorusuna cevap olarak şunları söyleyebilirim.
• Bebeğe ılık suda banyo yaptırmak, kaslarının gevşemesine yardımcı olacak ve onu rahatlatacaktır. Banyo esnasında ılık suyun içinde 5-10 dakika oturtmak daha etkili olacaktır.
• Rahatça dışkılayabilmesi için bebeğin poposuna vazelin veya gliserin sürülebilir.
• Altı aydan büyük bebeklerde kabızlık görülüyorsa öğünlerinin yanında erik, kayısı, armut ve incir verilebilir.
• Bebeğe egzersiz yaptırmak da mide bağırsak sistemini çalıştırdığı için yararlı olacaktır.
• Bebeği rahatlatmak için uygulanabilecek bir diğer yöntem ise masajdır. El ile bebeğin karnına yarım ay hareketleri ile masaj yapılarak bağırsak hareketleri hızlandırılabilir.
Kabızlığın, çocukluk ve ergenlik döneminde görülme sebeplerine yetersiz lif alımına ek olarak, yetersiz sıvı alımı ve hareketsizlik de eklenmektedir. Hareketsiz yaşam ve fast food tüketiminin artması ile birlikte çocuklarda obezitenin yanı sıra kabızlık da görülmektedir. Bu nedenle düzenli beslenme, yeterli fizik aktivite ve sıvı alımı ile çoğu zaman bu çocuklarda kabızlık düzelmektedir.

Yerleşik bir kabızlığın tedavisi ortalama 6-9 ay sürer. Bu nedenle sabırlı olunmalıdır.

Her bebeğin yapısı farklı olduğu için tüm bu yöntemleri denemeden önce doktora danışmakta fayda olacaktır. Dirençli kabızlığı olan çocuklarda doktorun kontrolünde bazı tetkiklerin yapılması gerekebilir.